Menisküs Yırtıkları
Menisküs
yırtığı, günümüzde bir ortopediste başvurunun ‘’en sık’’ nedenlerinden biridir.
Özellikle genç, aktif ve sporcularda görüldüğü gibi yaşlı popülasyonda da
sıklıkla anılan hastalıklardan biridir.
·
Peki,
menisküs nasıl yırtılır? Yırtılınca hastada ne gibi şikayetler ortaya çıkar?
Menisküs yırtıkları;
1.
Doğrudan
temas ile yani; spor esnasında gelen direkt bir darbe ile, düşme ile, bir kaza
esnasında bir yere çarpma ile oluşabilir
2.
Dolaylı ya
da indirekt olarak da ayak ve üzerinde diz yerde sabit iken gövdenin diz
üzerinde dönmesiyle meydana gelebilir.
3.
Dejeneratif
yani yıpranmaya bağlı menisküs yırtıkları ise menisküs dokusunun yaşlanma ve
osteoartrite bağlı olarak bozulmasıyla birlikte çok ufak travmalarla bile
yırtılmasıyla oluşur.
·
Menisküs
yırtılınca ne gibi şikayetler görülür?
1.
Aniden
başlayan bir ağrı
2.
Dizde
takılma ve kilitlenme
3.
Diz
hareketlerinde zorlanma
4.
Dizde şişlik
ve eklem çevresi hassasiyeti
5.
Merdiven
inip çıkarken, yürürken ve yere çömelirken zorlanma menisküs yırtıklarında sık
gördüğümüz şikayetlerdir.
·
Menisküs
yırtıklarının tanısı nasıl konulur?
1.
Menisküs
yırtığı olan bir hasta ortopediste başvurduğunda, hastanın öyküsü ve doktorun
yapacağı fizik muayene esnasında hastaya uygulayacağı birkaç özel muayene testi
ile menisküs yırtığı ön tanılar arasına alınabilir.
2.
Bazı
durumları dışlamak için ve genel olarak travmanın ya da dejenerasyonun durumunu
değerlendirmek üzere çekilecek röntgen değerlendirilebilir.
3.
Ancak
menisküs yırtığının esas tanısı MR görüntülemesi ile konulur.
· Menisküs yırtıklarının tedavisi nasıl yapılır?
Menisküs
yırtığına yönelik yapılan cerrahiler halen en çok uygulanan ortopedik cerrahi
prosedürlerdendir. Menisküsün biyolojik yapısının zaman içinde daha çok
anlaşılmasıyla birlikte alınması durumunda osteoartritin yani diz ekleminin
kireçlenmesinin arttığı net bir şekilde ortaya konmuştur. Yapılan çalışmaların
uzun dönem sonuçlarının ortaya konmasıyla menisküs yırtığının kısmi ya da
tamamen alınmasına yönelik yapılan ameliyatların popülaritesi giderek azalmakta
hatta özellikle dejeneratif yırtıkların çoğunda ameliyat yapılmaması tavsiye
edilmektedir.
Menisküs
dokusu, dizin biyomekaniği ve osteoartrit (diz kireçlenmesi) gelişmesi için her
ne kadar çok önemli olsa da bazı menisküs yırtıkları tamir edilebilir.
Göreceli
olarak dikilmesi gerekli menisküs yırtıkları aşağıda listelenmiştir
·
4 cm’den
küçük ve 1 cm’den büyük yırtıklar
·
Red- red
yani kırmızı*kırmızı zon yırtıkları
·
Longitudinal
seyirli yırtıklar
·
40 yaşından
küçük, genç ve aktif hastalar
·
Sporcular
·
Hastanın
mekanik yüklenme aksının normal olduğu durumlar
·
Yeni olmuş
yırtıklar (Akut yırtıklar)
·
Beraberinde
ön çapraz bağ cerrahisi ameliyatı yapılan hastalar
Dejeneratif
yani yıpranmaya bağlı olan menisküs yırtıklarında sıklıkla bir travma öyküsü
yoktur. İlk basamak tedavide aktivite değişiklikleri, istirahat, ağrı kesici
ilaçlar ve soğuk uygulama önerilir. Hastanın MR bulgularında ve röntgenlerinde
kireçlenme bulguları yoksa ameliyat ile kısmi menisküs alınması ya da
onarılması yapılabilir. Hastada kireçlenme bulguları varsa operasyona gerek
yoktur.
Menisküs yırtıklarında özellikle son yıllarda ortaya konulan cerrahi dışı bazı tedavi yöntemleri de söz konusudur. Kök hücre uygulamaları bu konuda diğer enjeksiyon tekniklerine göre bir adım öndedir. Ayrıca dikilmesi, tamir edilmesi mümkün olmayan menisküs yırtıklarında menisküs allogreftleri, meniskal implantlar, tendon ile menisküs rekonstrüksiyonu ve menisküs transplantasyonu uygulanabilecek teknikler arasındadır.
Aşağıdaki resimde, soldaki fotoğrafta kova sapı şeklindeki menisküs yırtığının redükte edilmeden önceki görüntüsünü; sağdakinde de ameliyat öncesi MR görüntüsünü görmekteyiz.